W dniach 22-24.11.2024 oraz 29-30.11 i 01.12.2024 uczniowie klas gastronomiczno-hotelarskich z Zespołu Szkół Technicznych i Branżowych w Brzesku wzięli udział w warsztatach weekendowych organizowanych w Małopolskim Centrum Nauki COGITEON. Dzięki uczestnictwu w tych zajęciach, młodzież miała okazję spojrzeć na naukę z zupełnie innej perspektywy, łącząc teorię z praktyką. Podczas warsztatów uczniowie korzystali z nowoczesnych laboratoriów i pracowni, gdzie przygotowywali posiłki inspirowane kuchnią staropolską, jednocześnie wykorzystując nowoczesne techniki kuchni molekularnej. Mieli także możliwość zobaczenia pod mikroskopem jak wygląda zdrowa i psująca się żywność oraz jak ważny jest prawidłowy proces jej przechowywania. Zajęcia te pozwoliły im odkryć, jak innowacyjne podejście do gotowania może współistnieć z tradycją kulinarną. Dodatkowo, uczestnicy warsztatów wzięli udział w wykładzie, który zabrał ich w kulinarną podróż przez różne epoki historyczne. Poznali, jak zmieniały się smaki, składniki oraz techniki gotowania na przestrzeni wieków, w zależności od kultury, regionu oraz dostępności surowców. To doświadczenie pozwoliło uczniom nie tylko poszerzyć swoją wiedzę kulinarną, ale także zrozumieć, jak historia i technologia wpływają na współczesną kuchnię.
W starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie popularne były proste potrawy, takie jak chleb, oliwa z oliwek, wino, ryby, miód i warzywa. W Egipcie bardzo ceniono chleb i piwo, w Grecji jadano oliwki, sery i owoce, natomiast w Rzymie obfitość mięsa, ryb i przypraw była powszechna.
Średniowieczna Europa przygotowywała głównie proste posiłki oparte na zbożach, mięsie, rybach i warzywach. Duże znaczenie miały przyprawy, takie jak pieprz, cynamon czy gałka muszkatołowa, które były importowane z Dalekiego Wschodu i stanowiły cenne towary. Wśród arystokracji, na stołach królewskich i szlacheckich, pojawiały się bardziej wyszukane potrawy, takie jak pieczone dzikie zwierzęta, dziczyzna czy mięsa bogato przyprawione i podawane z różnorodnymi sosami. Przyprawy były wykorzystywane nie tylko dla poprawy smaku, ale także jako symbol statusu społecznego, ze względu na ich wysoką cenę i trudną dostępność.
Renesans to czas wielkich odkryć geograficznych, które przyniosły nowe składniki, takie jak pomidory, ziemniaki, kukurydza i czekolada. W tym okresie kuchnia stała się bardziej różnorodna, a potrawy bardziej wyrafinowane, z zastosowaniem nowych technik kulinarnych i bogatszych smaków.
Kuchnia baroku była bardzo zróżnicowana, a posiłki były wyjątkowo wystawne i skomplikowane. W XVIII wieku w Europie popularne były potrawy takie jak pieczone mięsa, sosy, desery na bazie kremów i czekolady. Był to także czas wprowadzenia eleganckich sztućców i stołowej etykiety.
XIX wiek to czas rewolucji przemysłowej. W tym okresie, z powodu wynalezienia nowych maszyn, zaczęły pojawiać się produkty spożywcze w bardziej przetworzonej formie. Miał miejsce rozwój nowych technologii w kuchni, takich jak piekarniki gazowe i urządzenia do gotowania na parze. Kuchnia stała się bardziej dostępna dla szerszych warstw społecznych.
W XX wieku kuchnia rozwijała się w zawrotnym tempie, szczególnie dzięki wynalazkom takim jak lodówki, mikrofalówki i fast food. Wzrosła popularność kuchni międzynarodowej, a kultura jedzenia zmieniła się, stając się bardziej zróżnicowaną i eklektyczną. Pojawiły się też mody kulinarne, jak dieta wegetariańska czy kuchnia fusion, które miały wpływ na współczesne smaki.
Dzisiaj mamy dostęp do globalnych składników, a kuchnia łączy różnorodne smaki i techniki. Współczesne gotowanie często stawia na zdrowie i zrównoważony rozwój, z rosnącą popularnością kuchni roślinnej, ekologicznych produktów i trendów takich jak slow food czy farm-to-table. Technologie kulinarne, jak gotowanie sous-vide, również zyskały na znaczeniu.
Podróż ta nie tylko pozwala uczniom zrozumieć, jak ewoluowały smaki na przestrzeni wieków, ale także ukazuje, jak historia, kultura, ekonomia, pory roku i dostępność surowców wpływały na codzienną kuchnię różnych społeczeństw. Na koniec warsztatów zostały uroczyście wręczone certyfikaty uczestnikom pojektu.
Projekt realizowany w ramach programu Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027, Działanie FEMP.06.12, Wsparcie kształcenia zawodowego, Typ projektu B – koordynacja kształcenia zawodowego. „Zawodowa Małopolska” to dofinansowana z Funduszy Europejskich operacja o znaczeniu strategicznym dla Małopolski i skierowany jest do uczniów i uczennic uczęszczających do małopolskich szkół kształcących zawodowo (techników), szczególnie tych uczących się w klasach z branży hotelarsko-turystyczno-gastronomicznej oraz teleinformatycznej.
https://cogiteon.pl/cogiteon/aktualnosci/zawodowa-malopolska
Łukasz Filip
